کاوش موضوع متدولوژی
صفحه اصلی
متدولوژی
روش، یک مسیر مشخص و از پیش تعیینشده برای رسیدن به یک هدف خاص است، مانند کسب دانش جدید یا بررسی درستی ادعاهای علمی موجود. به عنوان مثال، آمار توصیفی یک روش برای تحلیل دادهها، تاریخگذاری رادیوکربن روشی برای تعیین سن اجسام قدیمی، و یادگیری مبتنی بر پروژه یک روش آموزشی است. یک روش معمولاً شامل مراحلی مشخص و قابل تکرار است که با انجام آنها میتوان به نتیجهٔ مطلوب رسید.
روششناسی یا متدولوژی، به مجموعه روشها، تکنیکها و رویکردهایی گفته میشود که یک محقق برای انجام تحقیق و رسیدن به اهداف خود استفاده میکند. این شامل مراحل مختلفی مانند:
تعریف مسئله تحقیق: تعیین دقیق موضوع یا مسئلهای که قرار است مورد بررسی قرار گیرد.
مرور ادبیات و پیشینه تحقیق: بررسی تحقیقات قبلی مرتبط با موضوع برای آشنایی با دانش موجود و شناسایی شکافهای تحقیقاتی.
بیان فرضیه یا سؤال تحقیق: تدوین فرضیهای که قرار است آزمایش شود یا سؤالی که قرار است به آن پاسخ داده شود.
انتخاب روش تحقیق: تعیین روشهای مناسب برای جمعآوری دادهها، مانند آزمایش، مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و…
جمعآوری دادهها: اجرای روشهای تحقیق و جمعآوری اطلاعات مورد نیاز.
تحلیل دادهها: استفاده از روشهای آماری یا کیفی برای تفسیر و تحلیل دادههای جمعآوری شده.
نتیجهگیری و تفسیر: ارائه نتایج تحقیق و تفسیر آنها بر اساس شواهد و یافتهها.
ارائه گزارش: تهیه گزارش نهایی تحقیق شامل تمامی مراحل انجام شده و نتایج به دست آمده.
روششناسی در واقع چارچوبی را برای تحقیق فراهم میکند و به محقق کمک میکند تا به صورت سیستماتیک و قابل اعتماد به سؤالات تحقیق خود پاسخ دهد. انتخاب روش مناسب به نوع تحقیق، هدف تحقیق، منابع موجود و محدودیتهای زمانی و مالی بستگی دارد.
روششناسی به بررسی و تحلیل دقیق روشهای مختلف تحقیق میپردازد. این بررسی شامل توضیح روشها، ارزیابی مزایا و معایب آنها، و تعیین اینکه کدام روش برای یک هدف تحقیقاتی خاص مناسبتر است، میشود. روششناسی مانند یک راهنما به محققان کمک میکند تا تصمیم بگیرند که از چه روشهایی برای پاسخ به سؤالات تحقیق خود استفاده کنند. به عنوان مثال، روششناسی میتواند به یک محقق کمک کند تا تصمیم بگیرد که کدام روش نمونهگیری برای یک مطالعهٔ خاص بهتر است یا کدام روش تحلیل دادهها نتایج قابل اعتمادتری ارائه میدهد.
در مقالات و پایاننامههای علمی، معمولاً یک بخش مجزا به روششناسی اختصاص داده میشود تا خوانندگان بتوانند روشهای استفاده شده در تحقیق را ارزیابی کرده و نتایج را بهتر درک کنند.
روششناسی در علوم مختلف، رویکردهای متفاوتی دارد. در علوم طبیعی، روششناسی غالب، روش علمی است که بر اندازهگیریهای دقیق و آزمایشهای کنترل شده تأکید دارد. هدف این روش، کشف قوانین کلی طبیعت و پیشبینی رویدادهای آینده است.
در علوم اجتماعی، روششناسی بیشتر بر درک عمیق پدیدههای اجتماعی و انسانی تمرکز دارد و کمتر به دنبال قوانین کلی و پیشبینی است. در این علوم، روشهایی مانند پرسشنامه، مصاحبه و گروههای متمرکز برای جمعآوری دادهها استفاده میشود.... بیشتر در ویکی پدیا